ਡਾ. ਕੇਵਲ ਰਾਮ ਨਵਾਂ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਪੁਸਤਕ ‘ਬੰਦੇ ਦਾ ਮੁੱਲ’ 35 ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਹੈ ਜੋ ਸਮਾਜਿਕ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਮਸਲਿਆਂ ਨੂੰ ਗਹਿਰਾਈ ਨਾਲ ਛੂਹਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਧਾਰਨ ਪਰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀਆਂ ਇਹ ਕਹਾਣੀਆਂ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਚਿੰਤਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਨੂੰ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਸਥਾਪਿਤ ਲੇਖਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਰੀਵਿਊਕਾਰ ਬਲਜਿੰਦਰ ਮਾਨ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਡਾ. ਕੇਵਲ ਰਾਮ ਦੀ ਸਮਾਜਿਕ ਸੂਝ ਅਤੇ ਰਚਨਾਤਮਕ ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।
ਡਾ. ਧਰਮਪਾਲ ਸਾਹਿਲ ਦਾ ਨਾਵਲ “ਖੋਰਾ” ਕੰਢੀ ਖੇਤਰ ਦੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਰੂਹ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜੀਵੰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਨਰੋਤਮ, ਬਿਰਜੂ ਅਤੇ ਬਾਲੋ ਵਰਗੇ ਕਿਰਦਾਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਅਸੀਂ ਭਾਈਚਾਰੇ, ਪਿਆਰ ਤੇ ਕੁਦਰਤ ਨੂੰ ਖੋਰਾ ਲਾ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਲੋਕਭਾਸ਼ਾ, ਰਸਮਾਂ ਤੇ ਲੋਕਗੀਤਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਇਹ ਨਾਵਲ ਪਾਠਕ ਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੇ ਖੇਤਰ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਮਨੁੱਖੀ ਸੰਵੇਦਨਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਨਾਸ਼ ਬਾਰੇ ਵੀ ਸੋਚਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ ਵਿੱਚ ਕਲਮਾਂ ਦੇ ਰੰਗ ਸਾਹਿਤ ਸਭਾ ਵੱਲੋਂ ਯੂ.ਕੇ. ਦੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਲੇਖਿਕਾ ਕਮਲ ਗਿੱਲ ਦੇ ਦੂਜੇ ਨਾਵਲ “ਅਧੂਰੀ ਕਹਾਣੀ” ਦੀ ਰਿਲੀਜ਼ ਸਮਾਰੋਹ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਮਲ ਗਿੱਲ ਨੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਨਾਵਲ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤਾ। ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਲੇਖਕ ਨਿੰਦਰ ਘੁਗਿਆਣਵੀ, ਗ਼ਜ਼ਲਗੋ ਮਨਜੀਤ ਪੁਰੀ, ਤੇ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਡਾ. ਰਾਜੇਸ਼ ਮੋਹਨ ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ। ਇਵੈਂਟ ਦੌਰਾਨ ਕਵੀ ਦਰਬਾਰ, ਸਨਮਾਨ ਸਮਾਰੋਹ ਅਤੇ ਕਲਾ-ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦੇ ਰੰਗ ਵੀਖੇ ਗਏ। ਮੰਚ ਸੰਚਾਲਕ ਵਜੋਂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਮਾਨਾ ਤੇ ਸਿਕੰਦਰ ਮਾਨਵ ਨੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ, ਜਦਕਿ ਜਸਵਿੰਦਰ ਜੱਸ ਨੇ ਸਭਾ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ੁਕਰਾਨਾ ਕੀਤਾ।
ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਚਰਚਿਤ ਲੇਖਿਕਾ ਗਿੱਲ ਯੂ. ਕੇ. ਦਾ ਦੂਸਰਾ ਨਾਵਲ “ਅਧੂਰੀ ਕਹਾਣੀ” ਦਾ ਹੋਇਆ ਲੋਕ ਅਰਪਣ Read More »
ਡਾ. ਧਰਮਪਾਲ ਸਾਹਿਲ ਦਾ ਨਾਵਲ “ਖੋਰਾ” ਕੰਢੀ ਖੇਤਰ ਦੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਰੂਹ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜੀਵੰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਨਰੋਤਮ, ਬਿਰਜੂ ਅਤੇ ਬਾਲੋ ਵਰਗੇ ਕਿਰਦਾਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਅਸੀਂ ਭਾਈਚਾਰੇ, ਪਿਆਰ ਤੇ ਕੁਦਰਤ ਨੂੰ ਖੋਰਾ ਲਾ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਲੋਕਭਾਸ਼ਾ, ਰਸਮਾਂ ਤੇ ਲੋਕਗੀਤਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਇਹ ਨਾਵਲ ਪਾਠਕ ਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੇ ਖੇਤਰ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਮਨੁੱਖੀ ਸੰਵੇਦਨਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਨਾਸ਼ ਬਾਰੇ ਵੀ ਸੋਚਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਵਿਕਾਸ ਵਿਚ ਵਿਨਾਸ਼ ਦੋ ਖੋਰਾ Read More »
ਸਈਅਦ ਆਮਿਰ ਮਹਿਮੂਦ ਦੀ ਕਿਤਾਬ “ਹਿੰਗਮ ਸਫਰ” ਪਾਠਕ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਘਰੋਂ ਨਿਕਲੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੀ ਵਰਚੁਅਲ ਯਾਤਰਾ ਕਰਵਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਲੇਖਕ ਨੇ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਬੁਖਾਰਾ, ਸਮਰਕੰਦ, ਇਸਤਾਂਬੁਲ, ਐਥਨਜ਼, ਵੇਨਿਸ, ਰੋਮ, ਪੈਰਿਸ, ਪ੍ਰਾਗ, ਐਮਸਟਰਡਮ, ਆਈਸਲੈਂਡ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਸਥਾਨਾਂ ਦੀ ਸੈਰ ਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਰੰਗਾਂ ਤੇ ਭਾਵਾਂ ਨਾਲ ਉਕੇਰਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪਾਠਕ ਹਰ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਾਹਮਣੇ ਜੀਵੰਤ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਮਿਲਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ, ਸੱਭਿਆਚਾਰ, ਇਤਿਹਾਸਕ ਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਨਜ਼ਾਰੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਇਸ ਰਚਨਾ ਨੂੰ ਮਨਮੋਹਕ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਹਿੰਗਮ ਸਫਰ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਯਾਤਰਾ-ਵਰਨਨ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੱਭਿਆਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਸੱਦ ਹੈ।
ਸਈਦ ਅਮੀਰ ਮਹਿਮੂਦ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ‘ਹਿੰਗਮ ਸਫਰ` ਤੇ ਮਜ਼ੇਦਾਰ ਟਿੱਪਣੀ Read More »
ਰਾਜਿੰਦਰ ਰਾਜ ਸਵੱਦੀ ਦੀ ਪੁਸਤਕ “ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਕਦੀ ਨਹੀਂ” ਉਸ ਦੀਆਂ ਦੋ ਕਹਾਣੀ ਪੁਸਤਕਾਂ ਹਵਾੜ (1964) ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਚਿਹਰਾ (1967) ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਕੇ ਉਸਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਾਜਦੀਪ ਸਿੰਘ ਤੂਰ ਨੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। 31 ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੇ ਇਸ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਸੰਗਤੀਆਂ, ਗ਼ਰੀਬੀ, ਜੰਗ ਦੀ ਬਰਬਾਦੀ, ਸਾਹਿਤਕਾਰਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਆਰਥਿਕ ਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਿਕ ਜ਼ਿਆਦਤੀਆਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਬਾਰੀਕੀ ਨਾਲ ਚਿੱਤਰਣ ਹੈ। ਦਿਹਾਤੀ ਸ਼ੈਲੀ, ਸਰਲ ਬੋਲਚਾਲ ਅਤੇ ਮਨੋਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣਕ ਢੰਗ ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਖਾਸ ਪਹਚਾਨ ਹੈ। ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਮਾਜਕ ਸੱਚਾਈਆਂ ਨੂੰ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਔਰਤ ਦੀ ਦਲੇਰੀ, ਹੱਕਾਂ ਅਤੇ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਵੀ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਰਾਜਿੰਦਰ ਰਾਜ ਸੱਵਦੀ ਦੀ ਪੁਸਤਕ ‘ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਕਦੀ ਨਹੀਂ’ ਸਮਾਜਿਕਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ Read More »
