ਲੇਖ

ਸ਼ਬਦ ਸੁਨੇਹੇ ਨੂੰ ਸਮਝਦੇ ਨਹੀਂ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਅਮਲ ਚ ਗੁੰਦਦੇ ਗੁੰਨ੍ਹਦੇ ਹਾਂ

ਅੱਜ ਦੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਜਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਆਪਣੀਆਂ ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਹ ਅਕਸਰ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੀ ਖੁਸ਼ੀ ਲਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਡਾ. ਅਮਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਟਾਂਡਾ ਆਪਣੇ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸੱਚੀ ਖੁਸ਼ੀ ਨਿਮਰਤਾ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਵਧਾ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਵਿੱਚ। ਉਹ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਹਵਾਲਾ ਦੇ ਕੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਸਲ ਮਹਾਨਤਾ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਵੰਡਣ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੀਆਂ ਵਡਿਆਈਆਂ ਦਿਖਾਉਣ ਵਿੱਚ। ਲੇਖਕ ਇਹ ਵੀ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸੱਚੀ ਤਸੱਲੀ ਆਪਣੇ ਕੰਮਾਂ ਤੋਂ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਅੰਦਰ ਦੀ ਸੁਚੀਤਾ ਅਤੇ ਰੂਹਾਨੀ ਤਰੱਕੀ ਤੋਂ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।

ਸ਼ਬਦ ਸੁਨੇਹੇ ਨੂੰ ਸਮਝਦੇ ਨਹੀਂ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਅਮਲ ਚ ਗੁੰਦਦੇ ਗੁੰਨ੍ਹਦੇ ਹਾਂ Read More »

ਸਬਰ, ਸ਼ੁਕਰ ਤੇ ਅਰਦਾਸ

ਜਸਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ ਸੰਘਾ ਦੀ ਇਹ ਗਹਿਰੀ ਲਿਖਤ ਸਾਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਅਸਲੀ ਫ਼ਲਸਫ਼ਾ ਸਮਝਾਉਂਦੀ ਹੈ – ਸਬਰ, ਸ਼ੁਕਰ ਤੇ ਅਰਦਾਸ। ਇਹ ਤਿੰਨ ਸ਼ਬਦ ਸਿਰਫ਼ ਬੋਲ ਨਹੀਂ, ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਮੂਲ ਮੰਤਰ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਇਨਸਾਨ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਰਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ ਸਬਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਹਰ ਸਾਹ ਲਈ ਸ਼ੁਕਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੱਚੇ ਦਿਲੋਂ ਅਰਦਾਸ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਦੋਂ ਹੀ ਉਹ ਅਸਲ ਸੁੱਖ ਪਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸਬਰ, ਸ਼ੁਕਰ ਤੇ ਅਰਦਾਸ Read More »

ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਵਿੱਚ ਉਲਾਰਵਾਦ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ

ਡਾ. ਰਾਮ ਮੂਰਤੀ ਵੱਲੋਂ ਲਿਖਿਆ ਇਹ ਲੇਖ ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕਮਨ ਦੀ ਉਸ ਉਲਾਰਵਾਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਬਾਰੇ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਸੋਚ ਤੇ ਜੀਵਨ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬੀ ਅਕਸਰ ਆਪਣੇ ਫੈਸਲੇ ਤਰਕ, ਸਮਰੱਥਾ ਜਾਂ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਰੀਸ ਕਰਕੇ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾਣ ਦੀ ਦੌੜ ਇਸੇ ਮਨੋਵਿਰਤੀ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕਈ ਨੌਜਵਾਨ ਪਰਦੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਭਟਕਦੇ ਫਿਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਲੇਖ ਇਸ ਗੱਲ ’ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸੋਚ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਵ ਲਿਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ — ਸਿੱਖਿਆ, ਕਸਬੇ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਸ਼ੀਲਤਾ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣਾ ਭਵਿੱਖ ਸੰਵਾਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਬਦਲ ਰਹੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਆਪਾਂ ਮਾਣ ਨਾਲ ਜੀ ਸਕੀਏ।

ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਵਿੱਚ ਉਲਾਰਵਾਦ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ Read More »

ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਸਵਰਗੀ ਅਵਸਥਾ ਦਾ ਨਾਂ ਪਿਆਰ ਹੈ

ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਨਵ ਸੰਗੀਤ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਇਹ ਲੇਖ ਇਕ ਅਸਲੀ ਹੜ੍ਹ ਦੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਲੇਖਕ ਮੌਤ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲੇ ਤੋਂ ਬਚਿਆ।

ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਸਵਰਗੀ ਅਵਸਥਾ ਦਾ ਨਾਂ ਪਿਆਰ ਹੈ Read More »

ਅਜੋਕੇ ਹਾਲਾਤ ਨੇ ਅੰਦਰੋ ਅੰਦਰੀਂ ਖ਼ਤਮ ਕੀਤਾ ਮਨੁੱਖ

ਹਾਲਾਤ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੇ ਸੱਚੇ ਸਵਭਾਵ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਸੰਜੀਵ ਸਿੰਘ ਸੈਣੀ ਦੀ ਇਹ ਲਿਖਾਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।

ਅਜੋਕੇ ਹਾਲਾਤ ਨੇ ਅੰਦਰੋ ਅੰਦਰੀਂ ਖ਼ਤਮ ਕੀਤਾ ਮਨੁੱਖ Read More »

ਆਓ ਹਾਸੇ ਲੱਭ ਲਿਆਇਏ

ਜਸਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ ਸੰਘਾ ਆਪਣੇ ਲੇਖ ਰਾਹੀਂ ਹਾਸੇ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੁੰਦਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵੇਖਾਉਂਦੀ ਹਨ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੀ ਹਨ ਕਿ ਹਾਸਾ ਰੂਹ ਦੀ ਖ਼ੁਰਾਕ ਹੈ, ਜੋ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਨਿਰੋਲ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਇਨਸਾਨ ਹਾਸੇ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਹਰ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ ਰਹਿਣ ਦੀ ਕਲਾ ਸਿੱਖ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲੇਖ ਸਿੱਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸਲ ਖੁਸ਼ੀ ਦਿਲ ਦੀ ਦੌਲਤ ਹੈ — ਨਾ ਕਿ ਬਾਹਰੀ ਢੋਂਗ ਜਾਂ ਧਨ-ਦੌਲਤ। ਹਾਸਾ ਇੱਕ ਐਸਾ ਆਤਮਿਕ ਤੇ ਮਨੋਵੈਜਾਨਕ ਬਲ ਹੈ ਜੋ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਮਨ ਨੂੰ ਹਲਕਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਵੀ ਰੋਸ਼ਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਸਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਉਹੀ ਹੈ ਜੋ ਖੁਸ਼ ਰਹਿ ਕੇ, ਨਫ਼ਰਤ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿ ਕੇ ਤੇ ਹਾਸੇ ਵੰਡ ਕੇ ਜੀਤੀ ਜਾਵੇ।

ਆਓ ਹਾਸੇ ਲੱਭ ਲਿਆਇਏ Read More »

ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਤੁਸੀਂ ਆਪ ਹੀ ਹੋ

ਹਾਲਾਤ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੇ ਸੱਚੇ ਸਵਭਾਵ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਸੰਜੀਵ ਸਿੰਘ ਸੈਣੀ ਦੀ ਇਹ ਲਿਖਾਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਉਹ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਗਲਤ ਫਹਮੀ ਰੱਖਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰੀ ਗਲਤ ਫ਼ੈਲਾਈ ਗਈ ਗੱਲਾਂ ‘ਤੇ ਅਪਣੀ ਰਾਇ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਸਚੀ ਦੋਸਤੀ ਉਹ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਆਪਸੀ ਸਮਝ ਅਤੇ ਇੱਜ਼ਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਕੋਈ ਵੀ ਆਪਣੀ ਮਿਹਨਤ ਜਾਂ ਦੁੱਖ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕਦਾ। ਅਸੀਂ ਕਈ ਵਾਰੀ ਕੂਟਲੀ ਅਤੇ ਸਵਾਰਥੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫਸ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਜੋ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸੈਣੀ ਦੀ ਇਹ ਕਥਨੀ ਸਾਨੂੰ ਸਿੱਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਸੱਚੇ ਦੋਸਤ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਕਹਿਣਾ ਅਤੇ ਸਮਝਣਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਅਸਲ ਸਖ਼ਤਾਈ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰੋਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।

ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਤੁਸੀਂ ਆਪ ਹੀ ਹੋ Read More »

ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਖੇਤੀ ਲਈ ਨਵਾਂ ਮਾਡਲ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ

ਡਾ. ਅਮਰਜੀਤ ਟਾਂਡਾ ਵੱਲੋਂ ਲਿਖਿਆ ਇਹ ਲੇਖ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਖੇਤੀ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਹਾਲਤ ਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਘਾਟ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਇੱਕ ਵਾਤਾਵਰਨ ਅਨੁਕੂਲ ਅਤੇ ਟਿਕਾਊ ਮਾਡਲ ਦੀ ਲੋੜ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਮੱਕੀ, ਦਾਲਾਂ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਵਰਗੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਵਾ ਦੇਣਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਫਸਲਾਂ ਲਈ ਸਹਾਇਤਾ ਅਤੇ ਸਬਸਿਡੀ ਦੇ ਕੇ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਲਾਭਕਾਰੀ ਤੇ ਸਥਿਰ ਬਣਾਏ।

ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਖੇਤੀ ਲਈ ਨਵਾਂ ਮਾਡਲ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ Read More »

ਚੁੱਕ ਲਓ ਆਪਣੇ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਭਾਂਡਾ

ਡਾ. ਰਾਮ ਮੂਰਤੀ ਵੱਲੋਂ ਲਿਖਿਆ ਇਹ ਲੇਖ ਮਨੁੱਖੀ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਮਾਡਲ ਦੀ ਸੰਘਰਸ਼ਪੂਰਕ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਟਕਰ ਲੈਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਮਸ਼ੀਨਾਂ, ਇੰਜਣਾਂ ਅਤੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੇ ਹਵਾ, ਪਾਣੀ ਤੇ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਪਦੂਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ। ਸ਼ਹਿਰੀ ਲਾਲਚ ਨੇ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਤਬਾਹੀ ਵੱਲ ਧੱਕ ਦਿੱਤਾ। ਹੁਣ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਜੀਉਣਾ ਸਿੱਖੀਏ ਤਾਂ ਜੋ ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।

ਚੁੱਕ ਲਓ ਆਪਣੇ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਭਾਂਡਾ Read More »