josan

ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਤੁਸੀਂ ਆਪ ਹੀ ਹੋ

ਹਾਲਾਤ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੇ ਸੱਚੇ ਸਵਭਾਵ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਸੰਜੀਵ ਸਿੰਘ ਸੈਣੀ ਦੀ ਇਹ ਲਿਖਾਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਉਹ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਗਲਤ ਫਹਮੀ ਰੱਖਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰੀ ਗਲਤ ਫ਼ੈਲਾਈ ਗਈ ਗੱਲਾਂ ‘ਤੇ ਅਪਣੀ ਰਾਇ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਸਚੀ ਦੋਸਤੀ ਉਹ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਆਪਸੀ ਸਮਝ ਅਤੇ ਇੱਜ਼ਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਕੋਈ ਵੀ ਆਪਣੀ ਮਿਹਨਤ ਜਾਂ ਦੁੱਖ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕਦਾ। ਅਸੀਂ ਕਈ ਵਾਰੀ ਕੂਟਲੀ ਅਤੇ ਸਵਾਰਥੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫਸ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਜੋ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸੈਣੀ ਦੀ ਇਹ ਕਥਨੀ ਸਾਨੂੰ ਸਿੱਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਸੱਚੇ ਦੋਸਤ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਕਹਿਣਾ ਅਤੇ ਸਮਝਣਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਅਸਲ ਸਖ਼ਤਾਈ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰੋਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।

ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਤੁਸੀਂ ਆਪ ਹੀ ਹੋ Read More »

ਦਸ਼ਹਿਰਾ

ਦਸ਼ਹਿਰਾ ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਬੀੜ ਕਿਸਨਪਿੰਡ ਬੀਜਾ, ਤਹਿ. ਖੰਨਾ, ਲੁਧਿਆਣਾ ਸਾਲ ਪਿੱਛੇ ਆਇਆ, ਦਸ਼ਹਿਰੇ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਏ। ਦਾਦਾ ਜੀ ਨੇ ਕਰ ਲਿਆ ਅੱਜ ਮੈਨੂੰ ਤਿਆਰ ਏ। ਸਾਈਕਲ ਦੇ ਡੰਡੇ ਬੈਠਾ, ਚਲ ਪਏ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਕਿੰਨੇ ਹੀ ਰੁੱਖ ਲੰਘੇ, ਲੰਘਿਆ ਅਸੀਂ ਨਹਿਰ ਨੂੰ ਦਾਦਾ ਜੀ ਨਿਭਾਇਆ, ਜੋ ਕਰਿਆ ਇਕਰਾਰ ਏ। ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਬੜੀ ਭੀੜ, ਖਿੜੇ ਸੋਹਣੇ ਰੰਗ ਸੀ, ਜਲੇਬੀਆਂ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਉੱਤੇ, ਜੋ ਗਲੀ ਤੰਗ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਵੀ ਚਾਲੇ ਪਾਏ ਕਰ ਮਨ ‘ਚੋਂ ਵਿਚਾਰ ਏ। ਰਾਮ ਲੀਲਾ ਦਾ ਮੈਦਾਨ ਵੀ ਖਚਾਖਚ ਭਰਿਆ, ਸਾਰੇ ਕਲਾਕਾਰ ਸੋਹਣਾ ਅਭਿਨੈਅ ਕਰਿਆ, ਰਾਮ ਚੰਦਰ ਜੀ ਨੇ ਕੀਤਾ ਰਾਵਣ ਦਾ ਉਧਾਰ ਏ। ਬਦੀ ਉੱਤੇ ਹੈ ਜਿੱਤ, ਸੱਚ ਦੀ ਕਹਿਣ ਹੋ ਗਈ, ਸੱਚਦੇ ਰਾਹੀਆਂ ਨੂੰ ਉਹ ਸੱਚ ‘ਚੋਂ ਪਰੋ ਗਈ, ‘ਪ੍ਰੀਤ ਬੀੜ ਕਿਸਨ’, ਜਨਮ ਦਿਨ ਦਾ ਖ਼ੁਮਾਰ ਏ।

ਦਸ਼ਹਿਰਾ Read More »

ਚੋਪੜੀਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡ

ਚੋਪੜੀਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਲਖਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਲੱਖਾਸਲੇਮਪੁਰੀ ਛੱਡ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਹੁਣ ਮਨ ਮਾਰ ਲੈ, ਚੋਪੜੀਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਰੁੱਖੀ ਨਾਲ ਸਾਰ ਲੈ। ਨਾ ਜੀਅ ਨੂੰ ਤਰਸਾ ਦੂਜੇ ਦੇ ਮਹਿਲ ਤੱਕ, ਕੁੱਲੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਹੱਸ ਕੇ ਜੂਨ ਗੁਜਾਰ ਲੈ। ਸਿੰਮਲ ਵਾਂਙੂ ਉੱਚੇ ਬਣਨਾ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂਓ, ਮਿੱਠਤ ਨੀਵੀਂ ਵਾਲੇ ਗੁਣ ਤੂੰ ਧਾਰ ਲੈ। ਕੁੱਝ ਨਾ ਖੱਟਿਆ ਨਫ਼ਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੁਨੀਆ ਨੇ, ਕਰ ਸਭ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਤੇ ਖ਼ੁਦ ਵੀ ਪਿਆਰ ਲੈ। ਕੁੱਝ ਨਾ ਤੇਰਾ ਇੱਥੇ ਮਾਇਆ ਮਿੱਟੀ ਰਿਸ਼ਤੇ, ਅਗਲਾ ਪਿੱਛਲਾ ਵੇਲਾ ਯਾਰ ਸੁਧਾਰ ਲੈ। ਬਚਪਨ ਅਤੇ ਜਵਾਨੀ ਮੁੜ ਹੁਣ ਆਉਣੇ ਨਾ, ਪੈਗੰਬਰਾਂ ਦੀ ਆਖੀ ਗੱਲ ਵਿਚਾਰ ਲੈ। ਡੋਬਣਾ ਤੈਨੂੰ ਇੱਕ ਦਿਨ ਤੇਰੇ ਹੀ ਆਪਣਿਆਂ, ਕਰ ਬਚਣੇ ਦੇ ਭਾਵੇਂ ਯਤਨ ਹਜ਼ਾਰ ਲੈ। ਪਿਆਰ ਨਿਮਰਤਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਦੁਨੀਆ ਜਿੱਤ ਲੱਖੇ, ਵੰਡ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਤੇ ਹਾਸੇ ਜਨਮ ਸੰਵਾਰ ਲੈ। ਸੰਪਰਕ: 09855227530

ਚੋਪੜੀਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡ Read More »

ਸਈਦ ਅਮੀਰ ਮਹਿਮੂਦ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ‘ਹਿੰਗਮ ਸਫਰ` ਤੇ ਮਜ਼ੇਦਾਰ ਟਿੱਪਣੀ

ਸਈਅਦ ਆਮਿਰ ਮਹਿਮੂਦ ਦੀ ਕਿਤਾਬ “ਹਿੰਗਮ ਸਫਰ” ਪਾਠਕ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਘਰੋਂ ਨਿਕਲੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੀ ਵਰਚੁਅਲ ਯਾਤਰਾ ਕਰਵਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਲੇਖਕ ਨੇ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਬੁਖਾਰਾ, ਸਮਰਕੰਦ, ਇਸਤਾਂਬੁਲ, ਐਥਨਜ਼, ਵੇਨਿਸ, ਰੋਮ, ਪੈਰਿਸ, ਪ੍ਰਾਗ, ਐਮਸਟਰਡਮ, ਆਈਸਲੈਂਡ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਸਥਾਨਾਂ ਦੀ ਸੈਰ ਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਰੰਗਾਂ ਤੇ ਭਾਵਾਂ ਨਾਲ ਉਕੇਰਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪਾਠਕ ਹਰ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਾਹਮਣੇ ਜੀਵੰਤ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਮਿਲਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ, ਸੱਭਿਆਚਾਰ, ਇਤਿਹਾਸਕ ਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਨਜ਼ਾਰੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਇਸ ਰਚਨਾ ਨੂੰ ਮਨਮੋਹਕ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਹਿੰਗਮ ਸਫਰ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਯਾਤਰਾ-ਵਰਨਨ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੱਭਿਆਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਸੱਦ ਹੈ।

ਸਈਦ ਅਮੀਰ ਮਹਿਮੂਦ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ‘ਹਿੰਗਮ ਸਫਰ` ਤੇ ਮਜ਼ੇਦਾਰ ਟਿੱਪਣੀ Read More »

ਸਰਘੀ ਦਾ ਹਨੇਰਾ

ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀ ‘ਤੇ ਸਾਹਿਤਕ ਸੈਮੀਨਾਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਲੇਖਕਾਂ ਅਤੇ ਕਹਾਣੀਕਾਰਾਂ ਦੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਰਹੀ। ਸਮਾਗਮ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਲੇਖਿਕਾ ਦਾ ਵਿਅਹਾਰ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣਿਆ।

ਸਰਘੀ ਦਾ ਹਨੇਰਾ Read More »

ਇਸ਼ਕ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ

ਇਸ਼ਕ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ ਮਾਧਵੀ ਅਗਰਵਾਲ ਦੀ ਕਵਿਤਾ-ਰੂਪੀ ਰਚਨਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੇਮ ਦੀ ਮਹਿਕ, ਰੂਹਾਨੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੀ ਗਹਿਰਾਈ ਅਤੇ ਯਾਦਾਂ ਦੇ ਸੁਹਿਰਦੇ ਪਲ ਦਰਸਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦਿਲਾਂ ਦੇ ਸੱਚੇ ਜਜ਼ਬਾਤਾਂ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਪਿਆਰ ਨੂੰ ਰੱਬ ਦੀ ਦਾਤ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਕੀਮਤੀ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਇਸ਼ਕ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ Read More »

ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਖੇਤੀ ਲਈ ਨਵਾਂ ਮਾਡਲ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ

ਡਾ. ਅਮਰਜੀਤ ਟਾਂਡਾ ਵੱਲੋਂ ਲਿਖਿਆ ਇਹ ਲੇਖ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਖੇਤੀ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਹਾਲਤ ਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਘਾਟ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਇੱਕ ਵਾਤਾਵਰਨ ਅਨੁਕੂਲ ਅਤੇ ਟਿਕਾਊ ਮਾਡਲ ਦੀ ਲੋੜ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਮੱਕੀ, ਦਾਲਾਂ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਵਰਗੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਵਾ ਦੇਣਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਫਸਲਾਂ ਲਈ ਸਹਾਇਤਾ ਅਤੇ ਸਬਸਿਡੀ ਦੇ ਕੇ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਲਾਭਕਾਰੀ ਤੇ ਸਥਿਰ ਬਣਾਏ।

ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਖੇਤੀ ਲਈ ਨਵਾਂ ਮਾਡਲ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ Read More »

ਰਾਜਿੰਦਰ ਰਾਜ ਸੱਵਦੀ ਦੀ ਪੁਸਤਕ ‘ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਕਦੀ ਨਹੀਂ’ ਸਮਾਜਿਕਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ

ਰਾਜਿੰਦਰ ਰਾਜ ਸਵੱਦੀ ਦੀ ਪੁਸਤਕ “ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਕਦੀ ਨਹੀਂ” ਉਸ ਦੀਆਂ ਦੋ ਕਹਾਣੀ ਪੁਸਤਕਾਂ ਹਵਾੜ (1964) ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਚਿਹਰਾ (1967) ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਕੇ ਉਸਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਾਜਦੀਪ ਸਿੰਘ ਤੂਰ ਨੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। 31 ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੇ ਇਸ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਸੰਗਤੀਆਂ, ਗ਼ਰੀਬੀ, ਜੰਗ ਦੀ ਬਰਬਾਦੀ, ਸਾਹਿਤਕਾਰਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਆਰਥਿਕ ਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਿਕ ਜ਼ਿਆਦਤੀਆਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਬਾਰੀਕੀ ਨਾਲ ਚਿੱਤਰਣ ਹੈ। ਦਿਹਾਤੀ ਸ਼ੈਲੀ, ਸਰਲ ਬੋਲਚਾਲ ਅਤੇ ਮਨੋਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣਕ ਢੰਗ ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਖਾਸ ਪਹਚਾਨ ਹੈ। ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਮਾਜਕ ਸੱਚਾਈਆਂ ਨੂੰ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਔਰਤ ਦੀ ਦਲੇਰੀ, ਹੱਕਾਂ ਅਤੇ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਵੀ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਰਾਜਿੰਦਰ ਰਾਜ ਸੱਵਦੀ ਦੀ ਪੁਸਤਕ ‘ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਕਦੀ ਨਹੀਂ’ ਸਮਾਜਿਕਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ Read More »

ਚੁੱਕ ਲਓ ਆਪਣੇ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਭਾਂਡਾ

ਡਾ. ਰਾਮ ਮੂਰਤੀ ਵੱਲੋਂ ਲਿਖਿਆ ਇਹ ਲੇਖ ਮਨੁੱਖੀ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਮਾਡਲ ਦੀ ਸੰਘਰਸ਼ਪੂਰਕ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਟਕਰ ਲੈਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਮਸ਼ੀਨਾਂ, ਇੰਜਣਾਂ ਅਤੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੇ ਹਵਾ, ਪਾਣੀ ਤੇ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਪਦੂਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ। ਸ਼ਹਿਰੀ ਲਾਲਚ ਨੇ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਤਬਾਹੀ ਵੱਲ ਧੱਕ ਦਿੱਤਾ। ਹੁਣ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਜੀਉਣਾ ਸਿੱਖੀਏ ਤਾਂ ਜੋ ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।

ਚੁੱਕ ਲਓ ਆਪਣੇ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਭਾਂਡਾ Read More »

ਹੜ੍ਹ – ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਨਵ ਸੰਗੀਤ ਸਿੰਘ

ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਨਵ ਸੰਗੀਤ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਇਹ ਲੇਖ ਇਕ ਅਸਲੀ ਹੜ੍ਹ ਦੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਲੇਖਕ ਮੌਤ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲੇ ਤੋਂ ਬਚਿਆ।

ਹੜ੍ਹ – ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਨਵ ਸੰਗੀਤ ਸਿੰਘ Read More »